Verbonden Partijen

In de door de raad vastgestelde nota Visie op regionale samenwerking is het beleidskader opgenomen voor samenwerkingsverbanden.

De visie bevat richtinggevende uitgangspunten met betrekking tot:

• De beleidsprioriteiten en de regionale focus die de gemeente daarbij hanteert (op welke onderwerpen en op welke regio’s richt de gemeente zich primair?).
• De basisprincipes die de gemeente hanteert voor regionale samenwerking (onder welke voorwaarden werkt de gemeente samen?).
• De organisatie van samenwerking (op welke wijze werkt de gemeente samen en wordt samenwerking verankerd in de eigen organisatie?).

De gemeente voert een aantal taken uit via verbonden partijen . Dit zijn partijen waarmee de gemeente een bestuurlijke relatie en een financieel belang heeft. En waarin zij daardoor medeverantwoordelijkheid d raag t.

Financieel belang houdt in dat de gemeente geld ter beschikking heeft gesteld, Hierover draagt de gemeente het risico in geval van faillissement van de verbonden partij en/of financiële problemen bij de verbonden partij. Bestuurlijk belang houdt in dat de gemeente zeggenschap heeft in de betreffende organisatie, bijvoorbeeld als een wethouder, raadslid of ambtenaar zitting heeft in het bestuur of namens de gemeente stemt.

Het eventueel aanwezige risico van een verbonden partij is opgenomen in de paragraaf Weerstandsvermogen en risicobeheersing. Partijen waarmee we alleen een bestuurlijke relatie hebben, en waarbij geen juridisch afdwingbare financiële verplichtingen aanwezig zijn, maken onderdeel uit van de beleidsuitvoering van een programma. Wat betreft de activiteiten van deze partijen verwijzen we naar de jaarplannen die deze partijen de gemeente voorleggen.

De paragraaf Verbonden partijen is om  redenen van belang voor de raad:

1. De verbonden partijen voeren beleid uit dat de gemeente in principe ook zelf kan (blijven) doen. De gemeente houdt hierbij de verantwoordelijkheid  voor het realiseren van de doelstellingen van de programma’s. De raad houdt de kaderstellende en controlerende taak bij de programma’s. De verbonden partijen spelen een rol bij het realiseren van de beleidsdoelstellingen zoals ze in de programma’s zijn opgenomen. In deze paragraaf wordt de koppeling tussen de verbonden partijen en deze beleidsdoelstellingen gelegd. De algemene doelstelling van de gemeente in relatie met de verbonden partijen moet zijn: het openbare belang behartigen ofwel de publieke taak uitoefenen. De raad bepaalt wat de publieke taak is. Daarbij kunnen de volgende vragen aan de orde komen:

• Wat is de bijdrage van de verbonden partij aan de uitvoering van de gemeentelijke programma’s?
• Waarom dient de gemeente dit belang te behartigen?
• Gaat het om een belang dat zonder bemoeienis van de gemeente niet naar behoren wordt gediend?
• Ook is het van belang mogelijke externe en interne ontwikkelingen ter attentie van de verbonden partijen in ogenschouw te nemen. Belangrijke ontwikkelingen kunnen zijn:
• (Voornemens tot ) het aangaan van relaties met nieuwe partijen.
• (Voornemens tot) het beëindigen van relaties met bestaande partijen.
• Een wijziging van de doelstelling van een verbonden partij.
• Een (komende) wijziging van de eigenheid van de verbonden partij als gevolg van fusie of integratie.
• Een afwijking van de voorgenomen of gerealiseerde activiteiten en prestaties.
• Wetswijzigingen.

Goed bestuur (governance)

Bij het overdragen van taken aan verbonden partijen moet de gemeente het toezicht op verbonden partijen inrichten. De ene verbonden partij heeft meer risico’s dan andere verbonden partij. Daardoor verschilt het toezicht, de sturing, beheersing en verantwoording per verbonden partij. Een goede procesgang van de besluitvorming rond P&C informatie en regionale afstemming is hierbij belangrijk (ambtelijk en bestuurlijk). Aandacht heeft ook het beheersen van risico’s en het weerstandsvermogen van een verbonden partij. In de P&C informatie is dit een onderdeel bij de verbonden partijen.

Voor 15 april dienen de gemeenschappelijke regelingen de voorlopige jaarrekening en ontwerpbegroting (inclusief kaders) aan de deelnemers toe te sturen. Zo heeft de gemeente de informatie op tijd en kan de raad eventueel een zienswijze afgeven. Het Algemeen Bestuur van de Gemeenschappelijke Regelingen (GR) moet op tijd besluiten nemen over de definitieve jaarrekening en begroting. En deze stukken insturen naar de provincie en het Rijk indien de provincie deelneemt (de jaarrekening uiterlijk voor 15 juli en de begroting voor 1 augustus).

Wijziging Besluit begroting en verantwoording (BBV)

Op grond van artikel 15 BBV bevat de paragraaf verbonden partijen ten minste:

A. de visie op en de beleidsvoornemens omtrent verbonden partijen;
B. de lijst van verbonden partijen, die wordt onderverdeeld in:

1. Gemeenschappelijke regelingen.
2. Vennootschappen en coöperaties.
3. Stichtingen en verenigingen, en
4. Overige verbonden partijen.

In de lijst van verbonden partijen wordt ten minste de volgende informatie opgenomen (verkorte versie):

• De wijze waarop de gemeente een belang heeft in de verbonden partij en het openbaar belang ermee gediend word; het belang aan het begin en de verwachte omvang aan het einde van het begrotingsjaar.
• Informatie over vermogen en resultaat.
• Eventuele risico’s waarvoor geen maatregelen zijn getroffen en die van materiële betekenis kunnen zijn in relatie tot de financiële positie.

Verder staat in het programma de betrokkenheid van de verbonden partijen bij de realisatie van de doelstellingen binnen het programma (volgens artikel 8, lid 3b BBV).

Provinciaal beleid

Jaarlijks vindt bij de begroting toetsing plaats aan de kaders en aandachtspunten, die de provincie Noord-Holland met betrekking tot de verbonden partijen meegeeft in de Kaderbrief financieel toezicht. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om werken met een meerjarenbeleidsplan, inzicht in de financiële risico's van een verbonden partij, en het opnemen van deze risico's in de paragraaf weerstandsvermogen bij onvoldoende weerstandscapaciteit.

Ontwikkelingen in 2021

Belastingen
Per 1 januari 2021 is de gemeente Velsen toegetreden tot de Belastingsamenwerking Gouwe Rijnland (BSGR). Deze gemeenschappelijke regeling verzorgt de vaststelling van de WOZ-waardes, de heffing/invordering en behandeling van bezwaar-/beroepschriften en kwijtscheldingsverzoeken van de gemeentelijke belastingen.

HVC
De gemeente Velsen is sinds december 2020 zelfstandig aandeelhouder in HVC. Deze verbonden partij verzorgt onder andere de afvalinzameling en -verwerking voor de gemeente Velsen. Dit is de 1e jaarrekening waarin HVC is opgenomen in de lijst van verbonden partijen.

ROM InWest
Deze regionale ontwikkelingsmaatschappij (ROM) is in oktober 2021 opgericht en toegevoegd aan de lijst van verbonden partijen. ROM InWest helpt ondernemers bij het versterken van de regionale economie in Noord-Holland en stimuleert hen bij de versnelling van de energietransitie en de transitie naar een circulaire economie. De gemeente Velsen heeft in 2021 een aandeel van € 1.800 in deze ROM verworven.