Het ontwikkelen en behouden van een woningvoorraad die kwalitatief en kwantitatief voorziet in de behoefte en wensen van de bevolking, rekening houdend met instroom van buitenaf.

Tijdens de vaststelling van de Visie op Velsen 2025 zat de woningmarkt in een dal. Hoe anders is dat nu. In de 10 jaar die volgden, is de markt helemaal omgeslagen. De vraag naar woningen blijft stijgen en de prijzen blijven ook stijgen. De Woonvisie Velsen 2040 heeft de toepasselijke ondertitel Fijn wonen voor iedereen. Ondanks dat de druk groot is, wil Velsen aantrekkelijk en toegankelijk voor iedereen zijn.

De vraag naar woningen is groot, zowel in Velsen als in de regio. Woningbouw kan de druk verlichten. Dit heeft daarom prioriteit. Samen met woningcorporaties, ontwikkelaars, maatschappelijke organisaties en inwoners kijken we naar nieuwe mogelijkheden. Mogelijkheden die aansluiten bij de woonwensen van de gebruikers en tegelijkertijd passen bij de omgeving. Dat betekent verstedelijking en herstructurering in IJmuiden en Velsen-Noord en aandacht voor het dorpse karakter van de andere kernen. Voor alle woningbouw geldt dat deze moet bijdragen aan het doel van een diverse, betaalbare en duurzame woningvoorraad.

Binnen de woningvoorraad moet ruimte zijn om ontwikkelingen in de zorg, economie en maatschappij op te vangen. Denk aan de huisvesting van bijzondere (zorg)doelgroepen, van tijdelijke werknemers, de trend van langer zelfstandig thuis wonen en de huidige positie van starters. Dit vraagt om flexibiliteit in de bestaande voorraad, nieuwe woonconcepten of andere oplossingen om passend te kunnen wonen. Het evenwicht met andere groepen is daarbij belangrijk. Een grotere kans op de woningmarkt voor groep A betekent een kleinere kans voor groep B. In Velsen moet het goed wonen voor iedereen zijn, met aandacht voor woonkwaliteit, betaalbaarheid, zorg en duurzaamheid.

Woonvisie schetst het Velsen van 2040

In januari 2020 stelde de raad de nieuwe Woonvisie Velsen 2040 vast. Hierin beschrijven we de ambities en acties op het gebied van woonkwaliteit, betaalbaarheid, wonen en zorg en duurzaamheid. De visie vormt daarmee een belangrijk kader richting de toekomst. In 2021 pakten we verschillende acties uit de uitvoeringsagenda van de visie op (zie onder).

Verder bouwen aan de vernieuwing van IJmuiden

Bij subdoelstelling 3.3 gaan we in op de projecten die bijdragen aan een Interessant IJmuiden. Een IJmuiden met kwalitatief goede woningen in een stadse omgeving, maar ook met natuur en rust om de hoek.

Langer zelfstandig en duurzaam thuis wonen

In plaats van een lening gericht op langer zelfstandig en duurzaam thuis wonen, hebben we een voorstel voor een gewijzigde Starterslening gedaan. Deze stelde de raad eind 2021 vast. De acties gericht op langer zelfstandig en duurzaam thuis wonen voerden we vooral in regionaal verband uit (zie hieronder regionale samenwerking).

Gevolgen corona

De coronacrisis leidde tot weinig nieuwe of extra werkzaamheden betreffende het woonbeleid. Wel zijn we benieuwd naar de gevolgen van de crisis. Bijvoorbeeld of de crisis leidt tot nieuwe woonwensen, nu meer inwoners thuis zijn en thuis werken. In 2021 voerden we daarom in samenwerking met OIS Amsterdam het woonwensenonderzoek Wonen in de Metropoolregio Amsterdam (WiMRA) weer uit. Begin 2022 verwachten we hiervan de resultaten.  

Prestatieafspraken gemaakt

Ook in 2021 maakten we prestatieafspraken met de 3 woningcorporaties en hun huurdersorganisaties. De afspraken gingen onder andere over de samenwerking, sloop en nieuwbouw van sociale huurwoningen, huisvesting van bijzondere doelgroepen, duurzaamheidsmaatregelen, woonruimteverdeling, zorg en leefbaarheid. De prestatieafspraken dragen bij aan de uitvoering van de Woonvisie 2040 van de gemeente en het beleid van de woningcorporaties.

We volgden afgelopen jaar een gewijzigd proces. Dit om te voorkomen dat we een langdurig traject moeten doorlopen voor kleine wijzigingen. In 2020 zijn daarom meerjarige afspraken vastgesteld, met daaraan een jaarprogramma gekoppeld. Het jaarprogramma hebben we afgelopen jaar waar nodig geactualiseerd. Als er grote koerswijzigingen optreden (bijvoorbeeld bij het vaststellen van een nieuwe woonvisie), worden ook de meerjarige afspraken herzien.

Veerkracht in de wijk

De corporaties hebben in de Prestatieafspraken van 2021 het onderwerp wijkgericht werken aangedragen. Het doel van het project is om de veerkracht en leefbaarheid in buurten met relatief veel sociale huur structureel te vergroten. We maakten met vertegenwoordigers van de corporaties, huurdersorganisaties, sociaal wijkteams, wijkplatforms en gemeente 5 globale wijkschetsen. Deze wijkschetsen geven een eerste indruk waar de urgentie het hoogst is. Onder het voorbehoud dat we dit gezamenlijk met de corporaties, huurdersraden en wij als gemeente goed kunnen uitvoeren, werken we dit in 2022 verder uit. We koppelen dit project aan motie 6 Actieplan Velsen-Noord van de raad.

Woningmarkt en netwerk externe partijen

In 2021 was er als gevolg van de coronacrisis geen Platform Bouwen & Wonen. We hopen dit in 2022 weer op te pakken om de woningbouw te versnellen.

Samenwerking binnen de regio

Nieuwe huisvestingsverordening
Eind 2021 stelde de gemeenteraad de regionaal afgestemde huisvestingsverordening Zuid-Kennemerland/IJmond, Velsen 2022 vast. In de verordening staan regels over woonruimteverdeling. Regionaal afgestemd, maar met ruimte voor lokaal maatwerk. Nieuw is bijvoorbeeld de mogelijkheid om voorrang te geven aan Velsense inwoners bij nieuwbouw.

Woonakkoord
Velsen is onderdeel van een regionale woningmarkt. Daarom werkte de gemeente ook in 2021 veel samen met de andere gemeenten uit de IJmond en Zuid-Kennemerland. In het nieuwe regionale Woonakkoord Zuid-Kennemerland/IJmond 2021-2025 staan onze gezamenlijke doelen voor wonen op het gebied van nieuwbouw, betaalbaarheid, duurzaamheid en wonen & zorg. Dit jaar werkten we onder andere aan:

• Een monitor voor alle nieuwbouw in de regio.
• Het actualiseren van de monitor Wonen en Zorg op de Kaart.
• Het voortzetten van de publiekscampagne langer zelfstandig thuis wonen. De bewustwordingscampagne OokLaterLekkerWonen.nu is, na een grotere inzet op de sociale media, steeds meer opgepakt door inwoners. Het doel was om 55-plussers na te laten denken over het wonen voor later. Juist nu, omdat de mogelijkheden beperkt zijn. Bereid je voor!
• Het concreet uitwerken van het Pact voor uitstroom bijzondere doelgroepen. In het pact spreken we samen met corporaties, zorg- en welzijnsorganisaties en regiogemeenten de ambitie uit om cliënten die uitstromen uit een zorginstelling zo goed mogelijk te huisvesten.
• De sociale energietransitie, door de inzet van energiecoaches.

MRA Woondeal
De regio IJmond en Zuid-Kennemerland is onderdeel van de Metropoolregio Amsterdam (MRA).
De MRA heeft met het Rijk in 2019 de Woondeal ondertekend. We spraken hierin af samen te werken om het woningtekort terug te dringen. Ook zoeken de ondertekende partijen naar oplossingen om bestaande woningen betaalbaar te houden.

Woonmonitor/Quickscan

Eind 2020 is het onderzoek naar mogelijke locaties voor woningbouw afgerond. Het rapport is vervolgens in het 1e half jaar van 2021 verwerkt in het Koersdocument Omgevingsvisie Velsen 2040. Het Koersdocument vormt een belangrijke bouwsteen voor de 1e Velsense omgevingsvisie die in 2022 wordt afgerond. In het Koersdocument benoemt de gemeente welke locaties gebruikt (kunnen) worden om aan de woningbouwopgave tot het jaar 2040 te voldoen.

Inspelen op bouwinitiatieven, op peil houden realisatie woningopgave

We hebben in 2021 opnieuw ingezet op het versnellen van de woningbouw. Hierbij zijn de volgende acties uitgevoerd:

• Werkzaamheden zijn vaak extern uitbesteed (denk aan het opstellen van bestemmingsplannen, waarbij de gemeente het door een externe partij opgestelde plan toetst).
• Initiatiefnemers steeds meer aan zet (bijvoorbeeld met het maken van een bestemmingsplan en het zelf beantwoorden van ingediende reacties).
• Waar mogelijk zijn woningbouwlocaties in samenhang (gebundeld) in ontwikkeling genomen.
• Waar mogelijk is de ruimtelijke procedure ingekort of een ruimtelijke procedure met een kortere doorlooptijd toegepast.
• Nog vroeger en actiever met omwonenden en belanghebbenden in gesprek voor het creëren van draagvlak voor woningbouwontwikkelingen.

Naast de gemeente hebben initiatiefnemers een grote invloed op de snelheid, omdat zij bij bijna alle woningbouwontwikkelingen de uitvoering verzorgen (en dus ook het financieel risico dragen).